Lavurs
Surdoraders-enramaders e surdoradras-enramadras fan roms da maletgs, enrameschan maletgs e surdoreschan roms ed objects sco per exempel sculpturas da lain, tavlas d’ustarias euv. D’ina vart reparan, conservan e restaureschan els objects vegls, da l’autra vart fan els novs roms da maletgs. Per reparar e restaurar dovran els tant tecnicas tradiziunalas sco er novas. Il pli savens lavuran els en l’atelier, tar lavurs da restauraziun lavuran els mintgatant er direct sin il plazzal en baselgias.
La fabricaziun da roms pretenda ina preparaziun da la lavur ed in’execuziun da la lavur conscienziusa. Surdoraders-enramaders tschertgan en il deposit da laina profils da laina adattads, als taglian exactamain sin mesira, tatgan ils elements dal rom tar in rom e fixeschan las parts tatgadas cun meds d’agid adattads. Suenter las lavurs da mular exactas dattan els l’emprima colurada sin il rom. Latiers dovran els ina basa da crida ch’els han preparà sezs. Quella dattan els si cun il penel u cun la pistola da squittar. Il rom grundà vegn danovamain glimà.
Tar la surdorada da roms ed objects taglian ils spezialists folia da metal e la mettan sin la surfatscha che vegn surdorada. Latiers differenzieschan els ils dus proceders surdorar cun puliment e surdorar cun ieli. Suenter vegn il rom colurà, patinà e sche necessari vernischà. Els maschaidan il tun da colur giavischà e dattan si la colur, la vernisch transparenta u la titgira preparada. Tenor basegn elavuran els la surfatscha per imitar segns da la vegliadetgna.
La fabricaziun da roms vegn terminada cun l’enramaziun. Quella cumpiglia sper ulteriuras incumbensas il tagliar chartun per il passepartout, il tagliar vaider sco er l’elavuraziun d’urs da vaider, il stender e montar dal purtader da maletgs e la fin finala l’enramar.
Surdoraders-enramaders cusseglian la clientella a moda cumpetenta ed amiaivla. Els taidlan ils giavischs da la clientella, fan propostas cun stil segir ed exequeschan las incumbensas a moda professiunala. Durant la lavur dal mintgadi tegnan els net lur lieu da lavur e resguardan aspects ecologics. Els tgiran lur maschinas ed utensils e resguardan las prescripziuns da la prevenziun d’accidents.
Scolaziun
Basa legala
Ordinaziun federala 21-4-2009 (stan 1-2-2018)
Durada
4 onns
Furmaziun en la pratica
En in atelier per lavurs da surdorar-enramar
Furmaziun en scola
1 di per emna a la scola professiunala a Berna
Roms professiunals
- cussegliaziun da la clientella, preparaziun da la lavur e lavurs flancantas dal process
- surdorada
- fabricaziun da roms
- enramaziun
- restauraziun
Curs ordaifer il manaschi
Emprender ed exercitar a moda pratica la basa professiunala
Maturitad professiunala
Tar fitg bunas prestaziuns da scola po vegnir frequentada la scola da maturitad professiunala durant la furmaziun da basa.
Diplom
Attestat federal da qualificaziun "surdorader-enramader / surdoradra-enramadra AFQ"
Premissas
Furmaziun preliminara
- scola populara terminada
Pretensiuns
- inschign manual
- buna motorica fina
- senn per bellezza
- pazienza e perseveranza
- interess vi da l’art e l’istorgia
- plaschair vi dal contact
- lavurar a moda orientada a la clientella
Furmaziun supplementara
Curs
purschidas da scolas per creaziun sco er dal Schweiz. Verbandes Bild und Rahmen SVBR
Scola auta spezialisada (SAS)
studis en direcziuns spezialas parentadas, p.ex. Bachelor/ Master of Arts (SAS) en conservaziun-restauraziun
En Germania
maister surdorader / maistra surdoradra a la Städtische Meisterschule für das Vergolderhandwerk / Kirchenmalerei München
Cundiziuns da lavur
Surdoraders-enramaders chattan lavur en ateliers da surdorar, museums, manaschis da restauraziun e fatschentas spezialisadas d’enramaziun.
Cun in pèr onns experientscha da lavur han surdoraders-enramaders bunas premissas da manar in agen atelier.
Ulteriuras infurmaziuns
Schweiz. Verband Bild und Rahmen SVBR
Sekretariat
Schlosstalstr. 50a
8406 Winterthur
Tel: 061 599 30 00
URL: www.svbr.info
Schule für Gestaltung Bern und Biel
Schänzlihalde 31
3013 Bern
Tel: 031 337 03 37
URL: www.sfgb-b.ch